مجموعه داستان “دو دنیا”، نوشتهی گلی ترقی، در واقع ادامهی بخشهایی از کتاب “خاطرههای پراکنده” از همین نویسنده است. “دو دنیا” مشتمل بر ۷ داستان با عناوین “اولین روز”، “خانمها”، “آنسوی دیوار”، “گلهای شیراز”، “فرشتهها”، “پدر” و “آخرین روز” است که از میان داستانهای کتابِ “خاطرههای پراکنده”، سه داستانِ “اتوبوس شمیران”، “خانه مادربزرگ” و “دوست کوچک” متعلق به این مجموعه هستند. ازنظر گلی ترقی داستان پدر که در کتاب پیشین منتشر شده بود، کوتاه و ناکامل بود، پس آن را از نو نوشت و در این مجموعه گنجاند. “دو دنیا” در سال ۱۳۸۱، در تهران چاپ شد و زمان و مکان وقوع آن در پاریس و تهران میان سالهای ۱۳۲۰ تا ۱۳۶۷ است.
داستان اول (اولین روز)، بازگوکنندهی درد و رنجهای شدید روحی نویسنده است که او را به کلینیکی روانی در پاریس میکشاند و از همانجاست که قصه شروع میشود. راوی را در این کلینیک روانی به اسم خانوم نویسنده میشناسند، نویسندهای که در تلاش است دنیای متلاطم و پرآشوبِ ذهنش را بهتصویر بکشد و برای گذر از دنیای تاریک و سیاهی که خودرا در آن حبس کرده است، مدام به خاطرات گذشتهاش رجوع میکند. او سعی میکند این خاطرات را روی کاغذ ثبت کند تا بتواند از این طریق گذشته را از پستوهای ذهنش بیرون بکشد و در جای درستش یعنی همان گذشته قرار دهد و دنیای سلامت روحی و سرخوشی را دوباره بازیابد. زن پریشان و سرگشتهای که در ابتدای داستان مدام در حال انکارِ محیط و اشخاص اطرافش است و برای فرار از وضعیت کنونیاش به گذشته و “خانهی شمیران” پناه میبرد، در داستان آخر (آخرین روز)، گذشته را در همان گذشته رها میکند و از چیزی حرف میزند که به “تاریخی در پشتسر، به دیروز و پریروزهای قدیمی” تبدیل شده است.
کتاب پر است از جملات زیبا در توصیف فضاها و شخصیتها که ناخواسته درون ذهن جا خوش میکنند. گلی ترقی “دو دنیا” را همچون دیگر داستانهایش با زبانی روان و بیطمطراق نوشته است طوریکه خواننده را چنان با شخصیتها و فضای داستان درگیر میکند که گویی مانند نویسنده آنها را در گذشتهای دور تجربه کرده است. احساسات راوی با احساسات خواننده گره میخورد و همین امر به تاثیرگذاری داستان بر خواننده و همدردی او با نویسنده میافزاید.
داستانهای ترقی با واقعیات زندگی گره خوردهاند. او از تجربیاتی سخن میگوید که برای همهمان بهنحوی اتفاق افتاده است؛ قصههایش رنگوبوی دیگری دارد و خواننده را به دنیای نهفته در هزارتوی ذهن نزدیک میکند، همانجا که هزاران هزار خاطرهی تلخ و شیرین نهفته است.
“دو دنیا” پنجمین مجموعه داستان گلی ترقی است. پیش از این مجموعه داستانهای “من هم چه گوارا هستم”، “خاطرههای پراکنده”، “عادتهای غریب آقای الف” و “جایی دیگر” نیز از او بهچاپ رسیده است. ترقی در مقدمهی کتاب “دو دنیا” میگوید امیدوار است که “در آینده همهی این داستانها که مجموعهی پیوستهای از خاطرات یک دورهاند، یکجا منتشر شوند زیرا این داستانها را میتوان فصلهای یک رمان درنظر گرفت”.